Het paard zei tegen het meisje: “Ik zie je. Helaas zie ik ook hoeveel angst je hebt. Maar ik zie ook hoe dapper je wel bent om dit alles te dragen.”
Het meisje keek verwonderlijk naar het haar paard en antwoordde kortstondig: “Ja!”
Ik zei tegen het meisje dat ze gerust tegen het paard mocht zeggen dat ze dat eigenlijk allemaal niet hoeft te dragen. Mss kan je zelfs vragen aan het paard of het paard wat mee kan helpen dragen?
? “Liefste paardje. Ik wil dit alles eigenlijk liever niet dragen. Is er een plaatsje bij jou zodat alles niet zo veel hoef te zijn?”
? “Kleine meisje. Mijn hart is zo groot dat ik alle angsten, hoe klein of groot deze ook mogen zijn, kan helpen om deze tot rust te brengen.”
? “Dank u wel lieve paardje!” En vrolijk huppelde ze verder.
Bovenstaand is een klein stukje uit een systemische sessie.
Ik, Joke, werk zowel met kinderen als volwassenen vanuit een systemisch opzicht. Dit zorgt ervoor dat ik de gezinssituatie kan schetsen en zo kan nagaan waar jouw gedrag of gevoelens vandaan komen. Eenmaal je vanuit een systemisch opzicht begint te kijken naar alles, dan merk je op dat alles een ‘systeem’ heeft. Zo zal je gaandeweg merken dat ook jij jouw eigen plek hebt binnenin jouw familie. Dit noemen ze het ‘systeem van herkomst’. In een bedrijf, sportvereniging, een school of zelfs onze Belgische cultuur heb je een systeem. En dan zwijg ik nog over het ‘familiesysteem’, want dan zal je het zeker horen donderen in Keulen? ? Geloof me! Dit was voor mezelf ook zo. Ik bemerk maar al te goed dat er nog heel wat vragen zijn omtrent het thema ‘systemische werking’. Iedere keer coachees deze ‘systemische werking’ hebben ondervonden wordt hen zoveel duidelijk hoe ze zich gedragen in het leven of hoe ze in hun familie staan. Een systemische opstelling vraagt respect! Een systemisch opstelling valt ook niet zo makkelijk te begrijpen. Het is ‘voelen’, ‘invullen’ en ‘vragen stellen’.
Ik geloof er sterk in dat iedereen alles doet vanuit liefde, maar helaas kunnen mensen maar doen wat ze kunnen doen. Het kan zo in hun systeem aangeleerd zijn of ze houden iets in stand? Je ziet bijvoorbeeld ook vaak dat er in families herhaaldelijk dezelfde situaties zich voordoen. Hoe is dit mogelijk vraag je jezelf dan steeds af? Jijzelf kan bij voorgaande dergelijke situaties voelen dat je steeds dezelfde positie zal gaan innemen? Je zal mss altijd de problemen van iedereen gaan oplossen, of je wordt niet gezien, of je voelt mss wel zoveel verdriet dat je niet goed weet vanwaar dit precies komt? Veelal zijn dit indicaties dat jouw systeem van herkomst nog geen rust gevonden heeft. Ik kort even toe hoe een systeem werkt. Zo zullen de zaken gaandeweg duidelijker worden.
Het begint bij de kinderen, achter de kinderen staan de ouders, achter de ouders staan hun ouders en achter hun ouders de overgrootouders. Zo zeven generaties terug en zeven generaties vooruit (zie foto). De eerste keer als ik dit hoorde dacht ik dat dat niet kon. Het mooie ervan is dat als jij met jouw systeem werk je dit niet alleen voor jezelf zal doen, maar ook voor de volgende generaties. Dit zal ook effect hebben op alle mensen die in je systeem van herkomst zitten. Albert Einstein zei niet voor niets dat alles energie is!
Wat ook belangrijk is, is dat iedereen in dezelfde richting kijkt. De grootouders kijken in de richting van hun kinderen, en jullie als ouders kijken richting jullie kinderen.
Binnenin zo een systeem kunnen kinderen zich echter verplaatsen. ?? Zo kunnen kinderen zich omdraaien binnen het systeem en naar hun ouders kijken, of boven de ouders gaan staan, naast de moeder of de vader, of zelfs helemaal buiten het systeem gaan staan. Op die manier kunnen bepaalde dynamieken binnenin een systeem ontstaan. Maar daar kom ik later op terug!
Het is belangrijk dat iedereen naar voor kijkt binnenin een systeem. Dat is omdat het leven wordt doorgegeven, jijzelf kijkt jouw levensweg!
Ik zal steeds op een speelse manier gaan kijken hoe kinderen in hun systeem staan en of ze wel op hun plekje staan. Wanneer bijvoorbeeld de ouders uit elkaar gaan, dan voelen kinderen instinctief hoe de mama of papa zich voelt. Een kind zal dan steeds proberen ‘zorgen’ voor de ouder die het meeste hulp nodig heeft. Op die manier zal het kind zich zo verplaatsen binnenin het systeem en naast, achter of zelf op ‘de’ plaats gaan staan waar normaal gezien de ouder moet staan. Snap je? ? En zo draagt plots het kind zorg voor de ouder en niet andersom. ?
Zorg dragen is op zich niet slecht, en tevens een mooie eigenschap! Maar een kind blijft een kind. En een kind zou moeten zorg dragen vanuit ‘zijn of haar’ plek, en niet vanuit een plek die niet bij het kind hoort.
Zo zal later, wanneer iemand van de ouders een partner krijgt, die partner ‘naast’ de ouder gaan staan. Dit als ‘partner’ MAAR niet binnenin het systeem van herkomst omdat dit geen bloedverwant is. En dus NIET in het familiesysteem hoort. ?? Helaas, en rara wie staat daar al..? ?Inderdaad! Het kind!
Je hoort het al aankomen en het is niet leuk. ? Idd! Het kind zal dus moeten plaats maken! En daar zullen sommige kinderen niet blij mee zijn of rebels reageren omdat die terug op zijn of haar plaats moeten gaan staan. Zo situaties veroorzaken boosheid, verdriet, onbegrip, verwarring, angst enz. In dergelijke situaties bestaat er echter geen goed of fout! Door alles zichtbaar te maken en systemisch werk te doen kan je hierin al veel veranderen. Het is daarom steevast belangrijk dat je als ouder jouw emoties gaat uitspreken! Zeg tegen je kind dat je het ongelooflijk mooi vindt dat hij of zij zorg draagt voor jou. Dat het een mooie eigenschap is, maar dat jij nog altijd de mama blijft! Dat jij als ouder nog altijd perfect zorg voor jezelf kan dragen, je het wel mooi vindt dat hij of zij zorg voor jou wil dragen, maar dat het kind kind mag zijn.
Zie je dan wat er gebeurd? ? Door op die manier de juiste zinnen te gebruiken eer je wat er is, maar je neemt zelf de eindverantwoordelijkheid!
Nu wat verdere uitleg over dynamieken! ??
De rode draad in het familiesysteem vormt de binding met het systeem van herkomst.
De binding is de band met de ouders, grootouders en nog veel verder terug. Als door welke omstandigheden dan ook 1 van de basisprincipes binnen het familiesysteem of in de context van werk verstoord raakt, ontstaan er dynamieken.
Vanuit deze dynamieken wordt een nieuw evenwicht binnen het systeem nagestreefd waardoor de huidige situatie blijft bestaan. Zo heb je binnenin het systeem drie basisprincipes.
Hieronder staan de drie basisprincipes met een dynamiek als voorbeeld. (Er zijn nog dynamieken, onderstaande zijn als voorbeeld.)
1. Binding. Iedereen heeft recht op een plek in het systeem.
Dynamiek; -Iets voor een ander ‘dragen’ binnen het systeem.
Stel je voor dat er bijvoorbeeld iemand gestorven is en hier wordt nooit meer over gesproken, of er wordt gedaan alsof dit nooit gebeurd is. Dan zit er een gat binnen het systeem. Als dit niet geëert wordt dan zal dat een gat in het systeem blijven. En net die plaats zal leeg zijn en ingenomen worden door iemand verder in het familiesysteem. Zo is het mogelijk dat iemand zich constant verdrietig voelt maar niet duidelijk weet of het zijn of haar verdriet is dat hij of zij voelt.
2. Volgorde; Alle plekken staan in een rangorde ten opzichte van elkaar.
Dynamiek, -Iemand volgen die binnen het systeem is buitengesloten of niet erkend is. `
Het familiesysteem accepteert het namelijk niet als iemand wordt buitengesloten. Als een kind niet wordt erkend, bijvoorbeeld een kind van een tweeling dat in de buik is overleden, zal iemand uit de familie die later is geboren ‘onbewust geïdentificeerd’ kunnen raken met de buitengesloten persoon. Deze persoon kan onbewust zijn leven gaan leiden volgens de dynamiek ‘het zal mij niet beter gaan dan jou’. Vaak is succesvol worden moeilijk, want als het jou goed gaat word je ontrouw aan de persoon met wie je onbewust bent geïdentificeerd. En dat kan soms als moeilijk ervaren worden.
3. Geven en nemen; Geven en nemen dienen evenredig in balans te zijn!
Dynamiek, -Iemand identificeert zich met een ideaal.
Het kan zijn dat jezelf een enorme ‘gever’ bent, maar zelf heel slecht kan ‘ontvangen’. Dat jij diegene bent die voor iedereen vliegt of springt maar zelf daar eigenlijk nooit iets voor terug wil.
Of wanneer er bijvoorbeeld iemand als kind steeds gezorgd heeft voor zijn ouders, dus een vorm van ‘geven’, zal deze later als adolescent mogelijks voor een zorgende (gevende) job kiezen. Doordat die persoon zijn gehele leven ‘gegeven’ heeft, en niet geleerd heeft om te ‘ontvangen’, zal deze mogelijks in een burn-out geraken? Want geven en nemen is nooit in balans geweest! ?
